Jednym z najważniejszych aspektów podczas każdej budowy jest bezpieczeństwo. Z tego względu stosuje się szereg zabezpieczeń, które umożliwiają planowy postęp prac. Jednym z nich są szalunki. Do czego służą? I jak je wykonać?
Wykopy a rodzaj zabezpieczenia
Wykopami nazywa się roboty ziemne, które prowadzone są poniżej istniejącego poziomu terenu. Ze względu na ryzyko osuwania się gruntu, w określonych przypadkach stosuje się różnego typu zabezpieczenia. Są one uzależnione m.in. od szerokości, długości oraz głębokości wykopu, a także od nachylenia ścian bocznych.
Jeśli prace wykonywane są w gruntach spoistych, takich jak skały, to nie trzeba stosować zabezpieczeń o ile wykop nie ma głębokości większej niż 1,5 m. W przypadku gruntów sypkich każdorazowo należy wzmocnić skarpy. Przy czym ważne jest, aby konstrukcja ta była nie tylko bezpieczna, ale również pozwalała na swobodne przeprowadzenie prac.
Warto jeszcze wiedzieć, że wykopy mogą być wąskoprzestrzenne (np. przeznaczone pod przewody kanalizacyjne, gazowe czy elektryczne), szerokoprzestrzenne (przeznaczone pod budowle), a także jamiste (ich długość i szerokość jest mniejsza niż 1,5 m).
Zabezpieczenia do wykopów to np. szalunki lekkie i ciężkie (szalunki-orzel.pl), które dopasowuje się w zależności od wcześniej przedstawionego zakresu prac.
Sposoby zabezpieczania ścian wykopów
Istotne jest, jakiego rodzaju materiału do zabezpieczania ścian wykopów się stosuje. Z jednej strony muszą być sztywne oraz szczelne, z drugiej natomiast łatwo w montażu oraz w rozbiórce. Najczęściej wykorzystuje się w tym celu drewno, stal oraz żelbet.
Drewno łatwo jest ukształtować, dopasować do swoich potrzeb (przyciąć, zaostrzyć etc.). Przy czym nie każdy rodzaj drewna będzie odpowiedni, musi spełniać wszelkie normy, aby mogło być wykorzystywane w celach budowlanych. Ma dodatkowo tę wadę, że nie można przenieść ścianki i umieścić jej w innym miejscu. Jest mniej trwałe.
Dlatego znacznie częściej stosuje się stal do zabezpieczania ścian wykopów. Elementy są różnorodne, można je swobodnie dobierać. Co istotne, pozwalają na uzyskanie dowolnego kształtu ścianki.
Zabezpieczenie żelbetonowe wykorzystuje się tylko w określonych sytuacjach, przede wszystkim wtedy, gdy nie ma konieczności usuwania tych elementów po zasypaniu wykopu. Stają się one więc częścią ostatecznej konstrukcji.
Typy szalunków
Podczas prac budowlanych najczęściej wykorzystuje się szalunki wielokrotnego użytku, które zostały zaprojektowane z myślą o ściśle określonych warunkach gruntowo-wodnych. Przy czym ich dobór powinien zależeć od kilku czynników, związanych z gabarytami sprzętu budowlanego do robót ziemnych, technologią wykonywania prac, a także z zakładanym tempem realizacji budowy.
Najczęściej stosuje się tzw. boksy. Są to płyty stalowe połączone rozporami. Prosta konstrukcja sprawia, że są bardzo szybkie w montażu. Wraz z pogłębianiem wykupu, szalunek można opuszczać.
Bardziej zaawansowaną konstrukcją jest szalunek słupkowy. Najlepiej sprawdza się w sytuacji, gdy głębokość wykopów przekracza 3 m. Jego montaż jest bardziej skomplikowany, za to demontaż łatwiejszy i szybszy.
To podstawowe typy szalunków, choć są oczywiście także ich modyfikacje. Dlatego warto skonsultować się ze specjalistami, którzy pomogą w dobraniu ich rodzaju.